Fundacja Pogranicze: Zachowując Dziedzictwo w Filmowych Archiwach

W ramach programu, w którym uczestniczymy „Lokalne Media Non-profit” będziemy zamieszczać artykuły naszych partnerów. Dziś możecie przeczytać o Fundacji „Pogranicze”. Autorem poniższego tekstu jest Piotr Szroeder.

Energią działania Fundacji Pogranicze od samego początku jej obecności w Sejnach i Krasnogrudzie jest pamięć. To słowo, zrazu abstrakcyjne i niepojęte, powoli znajduje barwę i ciężar, a te przychodzą wraz ze spotkaniem, z człowiekiem, którego pamięć jest intymna, niezwykła.

Przeszłość na Terenie Sejneńszczyzny

Na Sejneńszczyźnie często jest to wspomnienie i pamięć świata, którego już nie ma, Pogranicze działa i poszukuje, tęskniąc właśnie za przedwojennym wielogłosem albo i jeszcze głębiej, mapą świata sąsiadujących ze sobą sztetlów.

Archiwum Filmowe i Multimedialne

Idąc więc dalej, sięga się do archiwów, studiuje fotografie i miejsca, przeplata opowieści, jak to bywa z pamięcią, rozmyte między prawdą i zmyśleniem. W tej służbie i działaniu, powstają kolejne piętra i warstwy archiwum, bo wydaje się, że każde spotkanie z opowieścią człowieka, powinno być zapisane w dźwięku – barwa głosu, melodia, i obrazie – twarz, wnętrze domu, podwórko, przedmiot.

Dziedzictwo w Obrazie i Dźwięku

I tak naturalnie wraz z powstaniem Pogranicza, powstała też pracownia filmowa, multimedialna, która wszystkie te działania na różne sposoby rejestruje, a potem przechowuje w archiwum. Dziesiątki zapisanych głosów, wspomnienia ludzi na kasetach, płytach, dzisiaj już kartach pamięci. Obrazy i miejsca, które już nie istnieją, bo porwał je czas. Te drobne momenty i spotkania często po czasie zmieniają swój kształt, stają się skarbem, historycznym zapisem.

Pogranicze w pewnym momencie staje się też gospodarzem, do Sejn i Krasnogrudy, z całego świata przyjeżdża literatura i muzyka, by wspólnie rozmawiać, pracować, tworzyć.

Tworzenie Wspólnoty Dzięki Pracowni Filmowej

W pracowniach muzycznych kamera podąża za muzycznymi warsztatami Orkiestry Klezmerskiej Teatru Sejneńskiego z ich mistrzami, w krasnogrudzkiej kawiarni rejestruje spotkania i wieczorne rozmowy o poezji, literaturze, fizyce, filozofii. Pracownia filmowa, także za pomocą transmisji online, na żywo, buduje wspólnotę i spotkanie, które przekracza na chwilę przestrzeń.

Misja i Działania Aktualne

Wszystko to nie jest po prostu wychylone do tyłu, bo pamięć chyba nie zna takich podziałów, dzieje się tu i teraz a rzeczywistość rośnie i kształtuje kolejne obowiązki. W ostatnim roku Pogranicze, a więc i pracownia filmowa, odpowiada na czas wojny w Ukrainie, wydaje i publikuje poezję, literaturę, udostępnia przestrzeń twórcom-rezydentom, debatuje z historykami. Wymiar działania pracowni filmowej pozostaje właściwie taki sam jak od samego początku, chodzi tu o czujność i obecność, a potem wołanie do świata, by pamiętał.

https://www.youtube.com/@pograniczesejny/featured

Działamy dzięki dotacji otrzymanej z programu Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy finansowanego z Funduszy Norweskich.